Mijn schouderblessure

Ik heb ze lang niet meer gezien. Een door de technische dienst in elkaar geknutselde brievenbus ergens aan een muur waar je je wilde ideeën in kon stoppen. De ideeënbus: goed voor de werkgever want  je kon er kosten mee besparen, goed voor jou want je kon er geld mee verdienen. Mijn vader hield er in de jaren ’70 nog een vaatwasser aan over. Ook goed voor mij dus. Je bedacht een innovatie, je baas oordeelde, beloonde en voerde de ideeën uit.
De innovatiebus is niet meer. Hij is verdrongen door een ideeënbusafdeling: de afdeling innovatie. Hier werken mensen die op verzoek van het management ideeën bedenken en op bepaalde plekken in de organisatie uitzetten. De werknemer bedenkt zelf niet meer, maar voert ideeën uit, de ideeënbusmedewerker scoort.

De ideeënbusafdeling weet precies waartoe de innovatie moet leiden, wie er daarvoor moet veranderen en welke acties er genomen moeten worden. Er worden de juiste onderzoeken geselecteerd, er wordt onderzoek gedaan en hoewel volgens onderzoek onderzoek vaak niet deugt is afbakening van onderzoeksvragen een kunst op zich geworden. En kunsten moet je leren.  Zo is er dus ook een ideeënbusopleiding te volgen; één die je inwijdt in de geheimen van het veranderen van anderen.

Om die nieuwe ideeën en plannen succesvol op de werkvloer te ‘implementeren’ bestaan er vastgelegde paden die gevolgd dienen te worden. Uitgangspunt is namelijk dat er kwaliteit geleverd moet worden:  organisatie en personeel moeten zich constant verbeteren volgens vaste routes, op manieren die te meten zijn (want: wat niet meetbaar is, is minder van belang).  De afdeling kwaliteitszorg houdt daarop scherp toezicht.
Om teams te helpen zich volgens plan kwalitatief te verbeteren, om hen te assisteren bij de planmatige innovatie is het gewenst gebruik te maken van diverse rites. Zo kun je personen en teams laten veranderen door gebruik te maken van kleuranalyses of door geheimen toe te passen. Nog niet genoeg? Teamrolanalyse, learningpit, ijsberg, hij/wij/jij/zij,  SMART, leercyclus, draagvlak en open space: een goede ideeënbusmedewerker weet er wel raad mee.

Veel regulatie dus. Toch nog niet genoeg, want de mensen van  kwaliteitszorg kijken scherp over de schouders mee of er toch niet van de asfaltwegen afgeweken wordt. INKmodel,  Plan-do-check-act: de piketpaaltjes zijn met ferme klappen in de grond geslagen.  Zo lang je de uitgezette lijnen volgt, controleert of je op de goede koers zit en eventueel bijstuurt is er blijkbaar sprake van kwaliteit. Simpel.

Hoe hebben we ooit zonder zoiets geniaals gekund,  denk je dan. Toch kon het.
Ver voor de tijd van ideeënbussen, verbetermanagement en kwaliteitssystemen stond juist grenzeloosheid hoog in het vaandel. De nu zo verguisde VOC-mentaliteit kende geen grenzen dan die achter je en het doel was even breed als de horizon. Met lef en gedrevenheid werden innovaties bedacht en geïmplementeerd en was het de kunst om afbakening zo veel mogelijk te voorkomen.

Laten we het blikveld maar weer eens verruimen. Bepaal globaal je doel, probeer je aanlooproutes, buit je mogelijkheden uit en volg je intuïtie. Dat het niet altijd lukt en dat er eens wat zinkt, soit, maar we vallen niet meer van de aarde. Toch?

Reacties